اگر در سه ماه گذشته در شبکه های اجتماعی فعالیت داشتید، کمتر احتمال دارد محتوایی درباره فستینگ و اثرات آن در کاهش وزن ندیده باشید! اما اصلاً فستینگ چیست؟ آیا ادعای کمک این رژیم غذایی به لاغری صحت دارد؟ آیا افراد دیابتی می‌توانند رژیم فستینگ بگیرند؟ آیا رژیم فستینگ باعث افت ناگهانی قند خون (هایپوگلایسمی) خواهد شد؟
از طرفی یکی از چالش هایی که افراد دیابتی همیشه با آن درگیرند، کاهش وزن و رژیم غذایی مناسب آن هاست. آیا به طور کلی فستینگ می‌تواند به افراد دیابتی کمک کند؟ در این مقاله، قصد داریم تا به این سوالات شما پاسخ بدهیم. پس با ما همراه باشید.
سوال اول – فستینگ چیست؟
فستینگ (Fasting) که در لغت گاهی به روزه داری هم ترجمه می‌شود، به این معناست که شما برای مدت زمانی معین، از خوردن مواد غذایی به طور کامل یا تقریباً کامل خودداری کنید. انواع مختلفی از فستینگ وجود دارد که در بیشتر موارد، براساس مدت زمانی که باید از خوردن خودداری نمایید، یا موادی که می توانید بخورید، تقسیم بندی می شوند. در بعضی از انواع فستینگ، شما مجاز به خوردن آب، قهوه، چای و انواع به خصوصی از غذاها هستید. همچنین فستینگ معمولاً از 6-8 ساعت شروع می شود.
بلا بلا
بلا بلا
سوال دوم – آیا فستینگ باعث کاهش وزن خواهد شد؟
فستینگ تا کنون در مطالعات متفاوتی بررسی شده است. برای دانستن اینکه آیا در درازمدت فستینگ یک راهکار ایمن است یا خیر، تحقیقات بیشتری مورد نیاز است. بیشتر مطالعات در مورد اثرات فستینگ به طور بازه ای یا متناوب بر روی افراد دارای اضافه وزن و بزرگسالان میانسال انجام شده است. پس تحقیقات بیشتری مورد نیاز است تا مشخص شود که آیا این دارو برای افراد مسن یا جوان یا افراد دارای وزن مناسب بی خطر است.
از طرفی فستینگ ممکن است فواید کلی برای سلامتی داشته باشد. به عنوان مثال، می تواند التهاب را کاهش دهد، به کاهش وزن و کاهش کلسترول کمک کند. انجمن دیابت آمریکا اشاره می کند که اگر اضافه وزن یا چاق هستید، کاهش وزن می تواند به کاهش سطح A1c (معیار کنترل قند خون شما در 2 تا 3 ماه گذشته) و کاهش خطر ابتلا به بیماری قلبی کمک کند. اما به خاطر داشته باشید که برای کاهش وزن، فستینگ تنها راه نیست.
مطالعات انجام شده نشان می دهد فستینگ ممکن است بر میزان نیاز به داروی انسولین نیز تأثیر بگذارد. در یک مطالعه، افراد مبتلا به دیابت نوع 1 که به برنامه فستینگ خود پایبند بودند، توانستند دوز انسولین خود را کاهش دهند. برخی از اندام هایی که در دیابت نقش دارند ممکن است از فستینگ نیز سود ببرند. بدن شما گلوکز اضافی را به شکلی به نام گلیکوژن در کبد ذخیره می کند و در صورت نیاز، حدود 12 ساعت طول می کشد تا از آن گلیکوژن استفاده کند. اگر غذا نخورید، بدن شما شروع به سوزاندن چربی به جای گلیکوژن برای انرژی می کند. که به کاهش وزن کمک می کند. همچنین به کبد و پانکراس شما (که انسولین، هورمون کنترل کننده قند خون را می سازد) استراحت می دهد. با این حال شما برای انجام فستینگ نیاز به مجوز از طرف پزشک متخصص خود دارید و هیچ قاعده کلی وجود ندارد.
سوال سوم – چه ریسک هایی برای فستینگ افراد دیابتی وجود دارد؟
وقتی فستینگ انجام می دهید، احتمالاً (حداقل در ابتدا) گرسنه خواهید بود. همچنین ممکن است احساس خواب آلودگی و تحریک پذیری عصبی داشته باشید. نخوردن غذا همچنین ممکن است باعث سردرد شود. و اگر یک روز یا بیشتر فستینگ انجام دهید، ممکن است بدن شما مواد مغذی مورد نیاز خود را به اندازه کافی دریافت نکند.
بزرگترین خطر فستینگ در صورت ابتلا به دیابت، این است که سطح قند خون شما می تواند به طور خطرناکی پایین بیاید (به این حالت هایپوگلیسمی می گویند). این امر به ویژه در صورتی صادق است که از داروهایی مانند انسولین برای کنترل دیابت خود استفاده کنید.
اگر غذا نمی خورید، سطح قند خون شما پایین می آید و دارو ممکن است آن را حتی بیشتر کاهش دهد، که می تواند منجر به هایپوگلیسمی شود. هایپوگلیسمی نیز به نوبه خود می تواند باعث ایجاد احساس لرزش، غش کردن یا حتی رفتن به کما شود.
در آخر، به این نکات توجه کنید!
قبل از هرکاری، با پزشکتان صحبت کنید. اگر دیابت نوع 1 دارید، یا با عوارض طولانی مدت ابتلا به دیابت دست به گریبانید، یا وضعیت هایپوگلایسمی برای شما زیاد اتفاق می افتد، ممکن است پزشک به شما توصیه کند که فستینگ انجام ندهید. اما گر پزشکتان می‌گوید که امتحان کردن این رژیم اشکالی ندارد، بپرسید که آیا باید قند خون خود را بیشتر چک کنید یا دوز داروی دیابت خود را در طول فستینگ و بعد از آن تنظیم کنید یا خیر؟
مراقب علائم قند خون پایین باشید. اگر شروع به احساس لرزش، عرق کردن یا گیجی کنید، ممکن است قند خون شما خیلی پایین باشد. فوراً فستینگ را متوقف کنید و کاری را که معمولاً برای مدیریت هایپوگلیسمی انجام می دهید، انجام دهید. به عنوان مثال، یک آبنبات بخورید یا یک نوشیدنی شیرین و سپس یک وعده غذایی کوچک و متعادل زمانی که سطح قند خون شما به حالت عادی برگشت.
پس از روزه داری مراقب آنچه می خورید باشید. خوردن بیش از حد کربوهیدرات بعد از مدت زمان طولانی گرسنگی می تواند باعث افزایش بیش از حد قند خون شود. وعده های غذایی و میان وعده های سالم و متعادل را انتخاب کنید. فستینگ به معنای مجوزی برای بیشتر خوردن نیست.
از خودتان مراقبت کنید. در حالی که روزه هستید تمرینات ورزشی سخت انجام ندهید. ورزش سخت می تواند سطح قند خون شما را پایین بیاورد که می تواند منجر به هیپوگلیسمی شود. از پزشک خود بپرسید که چه فعالیت هایی برای انجام دادن آن ها خوب است یا فقط استراحت کنید.
آب بیشتری بنوشید. ابتلا به دیابت شما را در معرض خطر کم آبی قرار می دهد، که می تواند کنترل قند خون را سخت تر کند. هنگام روزه داری مقدار زیادی آب و نوشیدنی های سالم بنوشید.
